- fidelis
- [st1]1 [-] fĭdēlis, e, adj. [fides] :
- compar. -lior; superl. -lissimus.
a - à qui on peut se fier, fidèle, sûr, loyal, sincère.
- fidelis alicui : fidèle à qqn.
- fidelis populo Romano, Cic. Phil. 11, 34 : fidèle au peuple romain.
- fidelis in aliquem : fidèle à qqn.
- fidelis in dominum, Cic. Mil. 29 : fidèle à son maître.
- fidelis amicus, Cic. Cael. 14 : ami fidèle.
- alicujus opera forti fidelique uti, Cic. Cat. 3, 14 : avoir le brave et fidèle concours de qqn.
- fidelis amicitia, Cic. Lael. 54 : amitié sincère.
- fidele consilium, Cic. : conseil d'ami.
b - qui inspire confiance, solide, ferme, durable, fort.
- lorica fidelis, Virg. En. 9, 707 : cuirasse à l'épreuve.
- navis fidelis, Cic. Planc. 97 : navire solide. --- cf. Fam. 16, 17, 1.
[st1]2 [-] fĭdēlis, is, subst. m. : un intime, un confident, un ami.
- Cic. Fam. 4, 1, 2.
- au plur. : les croyants.
* * *[st1]1 [-] fĭdēlis, e, adj. [fides] : - compar. -lior; superl. -lissimus. a - à qui on peut se fier, fidèle, sûr, loyal, sincère. - fidelis alicui : fidèle à qqn. - fidelis populo Romano, Cic. Phil. 11, 34 : fidèle au peuple romain. - fidelis in aliquem : fidèle à qqn. - fidelis in dominum, Cic. Mil. 29 : fidèle à son maître. - fidelis amicus, Cic. Cael. 14 : ami fidèle. - alicujus opera forti fidelique uti, Cic. Cat. 3, 14 : avoir le brave et fidèle concours de qqn. - fidelis amicitia, Cic. Lael. 54 : amitié sincère. - fidele consilium, Cic. : conseil d'ami. b - qui inspire confiance, solide, ferme, durable, fort. - lorica fidelis, Virg. En. 9, 707 : cuirasse à l'épreuve. - navis fidelis, Cic. Planc. 97 : navire solide. --- cf. Fam. 16, 17, 1. [st1]2 [-] fĭdēlis, is, subst. m. : un intime, un confident, un ami. - Cic. Fam. 4, 1, 2. - au plur. : les croyants.* * *Fidelis et hoc fidele, pen. prod. Plaut. Fidele, Seur, Loyal, Feal.\Fidelior pice explendis rimis. Plin. Plus seure.\Fidelis animus. Cic. Un cueur loyal, Qui ne trompe point.\Desyderiis icta fidelibus. Horat. Ferüe de justes et raisonnables desirs, Quand à juste cause on desire et regrette quelque chose.\Oculi fideles. Horat. Bien voyans.\Silentium fidele. Horat. Quand on se garde bien de reveler un secret.
Dictionarium latinogallicum. 1552.